‘Sneller goede zorg scheelt veel, zeker als een wondspecialist meekijkt’
Tamara van den Breemen-Pasman is wondconsulent bij het Gelre Ziekenhuis in Zutphen. Ze pleit voor een brede blik op wondzorg, en gunt bijvoorbeeld iedereen een lifestylecoach. Zorgverzekeraars dienen wat haar betreft meer aandacht te hebben voor het belang van casestudies.
“Als ik de huidige staat van de wondzorg vergelijk met hoe het er flink wat jaren geleden voorstond, valt op dat het inmiddels écht een vakgebied is geworden. Ook is er veel meer toegang tot materialen en hulpmiddelen. Zo’n tien of twintig jaar geleden deed de chirurg het nog erbij, maar inmiddels is het een apart specialisme en dat is een enorme winst. Voor iedereen, maar vooral voor de patiënt.”
“Ik pleit er dan ook voor om patiënten sneller in beeld te brengen bij een wondspecialist. Dat hoeft niet per se binnen het ziekenhuis te zijn. Het kan ook in de eerstelijns zorg: een huisarts of een behandelaar in de thuiszorg kan ook eerder aan de bel trekken. Sneller goede zorg scheelt veel, en daarbij helpt het als een specialist meekijkt. Iemand die weet dat je met een duurder verband dat je drie dagen kan laten zitten uiteindelijk goedkoper uit bent dan met een gaasje dat de thuiszorg drie keer per dag moet komen vervangen. Het gaat erom dat je dat soort verborgen kosten in beeld krijgt.”
Welke evidence heb je eigenlijk nodig?
“Bij veel patiënten is het zo dat ze al een hele tijd met hun wond aan het lummelen zijn. Eenmaal bij wondspecialist aangekomen, zijn ze met een goede diagnose weer snel op de goede weg. Zo behandelde ik pasgeleden een dame die was bestraald vanwege een carcinoom in haar schaamregio. Daar was veel letsel door ontstaan. Bij de bestralingscentra kreeg ze hele ouderwetse adviezen, mede omdat de kennis over wondzorg daar niet op orde was. Ze moest in het ziekenhuis worden opgenomen omdat het echt niet goed ging. Ik ben er toen bij gekomen, er is een wondbehandelplan opgesteld, en binnen drie dagen ging het al beter.”
“Als het gaat om productkeuze, dan is je eigen assortiment je houvast. Daar ga je uit van kwaliteitsstandaarden, en weten mensen hoe ze de producten moeten gebruiken. Als je meer en meer producten gaat uitproberen, dan snappen de mensen die slechts incidenteel met wonden te maken hebben soms niet meer goed hoe ze het moeten gebruiken. Natuurlijk kan het wel voorkomen dat je met een specifieke wond te maken hebt die om producten vragen die je niet standaard in de kast hebt liggen. Daar moet wel ruimte voor zijn.”
“Zorgverzekeraars kijken op dat gebied soms naar de verkeerde zaken. Want bewijs is mooi, maar je moet het niet beschouwen als het hoogst haalbare. Bij wondzorg is het sowieso heel lastig, omdat het heel erg individueel is en daarmee moeilijk om te standaardiseren. En welke evidence heb je eigenlijk nodig? Soms wordt het gebruik van sommige producten of methoden afgeschoten omdat ze niet zouden werken. Dat zijn soms verkeerde beslissingen. Een mix zou fijn zijn. Er zijn zo veel goede casestudies, die zouden zwaarder moeten wegen.”
Iedereen een lifestylecoach
“Het is belangrijk om vanuit een breed perspectief naar een wond te kijken. Bij onze wondzorg wordt eigenlijk altijd wel een diëtist betrokken. We werken hier in een kantoortuin, dus kunnen we snel schakelen met diëtisten maar bijvoorbeeld ook met een diabetesspecialist. Ook de algemene gezondheid is van belang voor het geneesproces en dat is wel eens lastig, bijvoorbeeld om mensen aan het bewegen te krijgen. Het mooiste zou het zijn als iedereen zich een lifestylecoach kan veroorloven. Dat zou ik mensen echt gunnen, iemand die je aan de hand neemt. Weet je wat het is? Men slikt heel makkelijk alle medicatie die wordt voorgeschreven, maar wat ze er zelf aan kunnen doen, op het gebied van beweging, mentale gezondheid, stress of een te hoge bloeddruk, dat komt er vaak niet van. De huisarts zou daar tijd voor moeten hebben, maar die tijd is er niet. Terwijl het echt heel veel verschil kan maken en de patiënt ten goede komt.”
“Omdat je in de wondzorg mensen van alle leeftijden en met verschillende soorten ziektebeelden tegenkomt, is het steeds weer de vraag wat iemand onder kwaliteit van leven verstaat. Want wij kunnen vanuit de zorg wel van alles willen, maar als een patiënt dat niet meer nodig vindt, kies je er bijvoorbeeld alleen nog maar voor comfort, gaat het om goede pijnbestrijding. Soms is het ook gewoon wat het is. Wat daarbij wel belangrijk is, is dat je de patiënt de juiste informatie biedt zodat ze weten wat er allemaal nodig én mogelijk is. Soms zitten ze ook in een heel diep dal en moet je ze daar even uittrekken. En ook daarbij van belang dat behandeld artsen, en dan heb ik het ook over huisartsen, goed weten wat er aan nieuwe mogelijkheden beschikbaar is.”