‘Met een goed wondproduct geef je mensen regie over hun leven terug’
Alita Jaspar is verpleegkundig specialist bij Meandergroep Zuid-Limburg. Om de wondzorg in Nederland verder te verbeteren pleit ze onder meer voor het centraal stellen van de patiënt en verregaande samenwerking binnen de expertteams.
“Het klinkt zo simpel. Elke patiënt moet op het juiste moment, de juiste zorg krijgen van de juiste zorgverlener. De praktijk, en dat weet iedereen die in de zorg werkt, is een stuk lastiger. Maar het streven is duidelijk en daarom is het zo belangrijk dat er op het gebied van wondzorg inmiddels een kwaliteitsstandaard ligt. Zo is er in ieder geval op papier duidelijkheid rond zaken als wondcategorieën en de competenties van betrokken zorgprofessionals. Dat wondopleidingen ook internationale erkenning krijgen, is daarbij een belangrijke ontwikkeling.”
“Om een complexe wond goed te kunnen behandelen is het van groot belang dat een expertteam in zo’n vroeg mogelijk stadium bij de zorg wordt betrokken. De tijdslijn die hiervoor in de kwaliteitsstandaard is opgenomen, biedt een goed uitgangspunt. En zoals voor meer elementen uit die voorgeschreven kwaliteitsstandaard geldt: de praktijk zal moeten uitwijzen hoe het bevalt. Eén van de problemen die ik in de praktijk tegenkom, is dat er soms onnodig tijd verloren gaat wanneer een patiënt van de ene zorgverlener naar de andere wordt doorverwezen. Door het functioneren van de expertteams zó in te richten dat de verschillende disciplines – van chirurg en internist tot revalidatiearts, diëtist en verpleegkundig specialist – al in de beginfase samen naar het ideale behandelplan kijken, kan je volgens mij veel winst boeken.”
“Ik zit al zo’n vijfentwintig jaar in het vak, en heb de producten die we tot onze beschikking hebben enorm zien verbeteren. Geavanceerde producten, waarbij het comfort groter is, minder verbandwisselingen nodig zijn en de kwaliteit van leven van de patiënt echt sterk vooruitgaat. Je ziet dat goede producten ervoor kunnen zorgen dat patiënten de regie over hun leven weer terugkrijgen, hun vrijheid weer terugkrijgen. Dat soort impact valt niet te onderschatten. Ga maar na, als je minder vaak van verband hoeft te wisselen, minder vaak afhankelijk bent van mantel- of thuiszorg, als je niet elke dag met je wond wordt geconfronteerd of met de ongemakken die bij wondcontrole of -reiniging komen kijken – dat maakt een enorm verschil in iemands leven.”
“Het hangt wel heel erg van de patiënt af wat daarbij het belangrijkste is. Voor de één gaat het vooral om pijnreductie, voor de ander weer met name om bewegingsvrijheid. Daarom is het zo belangrijk om beslissingen rond het wondbehandelplan zo veel mogelijk samen met de patiënt te nemen. Als zorgverlener kan je soms ook te veel bezig zijn met wat er allemaal voor mogelijkheden zijn, terwijl alles toch echt begint met de vraag aan de patiënt: wat kunnen we op dit moment voor je doen? Hoe kunnen we je helpen?”
“De keuze voor het juiste product maak je vervolgens op basis van ervaring én van bewijs. Door te kijken wat er aan onderzoek beschikbaar is en welke voorbeelden er uit de praktijk voorhanden zijn. In de wondzorg telt een caserapport voor mij dan ook net zo goed mee als een wetenschappelijk dichtgetimmerd onderzoek. Zo’n caserapport scoort wellicht lager op de ladder van evidence, is misschien niet wat de zorgverzekeraars het liefste zien, maar voor ons zijn dat soort praktijkvoorbeelden heel waardevol. Daarom hechten we ook veel waarde aan het registratiesysteem dat we in onze centra zelf hebben opgezet en waarin we de afgelopen tien jaar enorm veel data hebben verzameld. Op zo’n manier kennis bewaren en delen, en dus kunnen leren van wat er goed en minder goed gaat bij een behandeling, dat is cruciaal als je je zorg wil verbeteren.”
“Voor de toekomst hoop én verwacht ik dat wondzorg nog meer een specialisatie wordt. Dat de verschillende disciplines die met wondzorg te maken hebben van hun eilandjes afkomen en proberen samen te kijken wat het beste voor de patiënt is. Zodat we mensen met complexe wonden steeds sneller en efficiënter kunnen helpen. Want iedereen heeft recht op goede zorg, maar we moeten het op de één of andere manier wel betaalbaar houden. Dat kan door efficiënte zorg te leveren.”
“Daarnaast hoop ik dat het niet zover komt dat zorgverzekeraars ons een bepaalde productkeuze gaan opleggen. Hier kunnen we volgens mij als zorgprofessionals ook zelf een bijdrage aan leveren door zo goed mogelijk te registreren wat we bij een wondbehandeling doen en wat er hierbij wel en niet werkt. Niet om vervolgens extra streng gecontroleerd te kunnen worden, maar wel zodat we als professionals goed kunnen onderbouwen waarom we voor een bepaalde behandeling kiezen.”