Is waardegedreven zorg gebaat bij de invoering van een sluis voor medtech?
Vorig jaar oktober is de motie van D66-kamerlid Raemakers, over het invoeren van een sluis voor medische hulpmiddelen, aangenomen. Het Ministerie van VWS heeft ter uitvoering van deze motie aan Berenschot de opdracht verleend om een verkenning te doen naar ‘de toegevoegde waarde van een sluis voor medische hulpmiddelen’. De sluis wordt op dit moment als instrument alleen voor bepaalde dure geneesmiddelen ingezet.
Als belangenorganisatie van producenten, importeurs en handelaren van medische hulpmiddelen en technologieën, hebben wij recent deelgenomen aan het onderzoek naar “de toegevoegde waarde van een sluis voor medische hulpmiddelen. Onze aangesloten lid-bedrijven vertegenwoordigen gezamenlijk een omzet van 1 miljard op de Nederlandse markt. Medische hulpmiddelen vertegenwoordigen € 4,7 miljard van het totale zorgbudget van € 90 miljard . Onder onze leden zijn veel bedrijven die naast de Nederlandse markt ook actief zijn in andere EU-landen en daarbuiten.
De belangrijkste vraag die het onderzoek voor Nefemed oproept is: Wat is het precieze doel om de sluis, die nu enkel voor geneesmiddelen wordt ingezet, mogelijk ook te gaan gebruiken voor medische hulpmiddelen? De suggestie wordt gewekt dat kostenbeheersing het enige doel van de sluis is. Indien de inzet van een sluis voor medische hulpmiddelen inderdaad alleen ingegeven wordt door het drukken van de kostprijs, wordt voorbij gegaan aan de keuze die de minister van VWS heeft gemaakt voor de intrede en focus op ‘waardegedreven zorg’. Er vanuit gaande dat ‘waardegedreven zorg’ gebaseerd is op het maximaliseren van de waarde van zorg voor de patiënt en het reduceren van de zorgkosten, zal volgens ons het enkel drukken op prijs averechts uitpakken.
Er bestaat een breed spectrum aan medische hulpmiddelen: uitgegaan wordt van ruim 500.000 verschillende medische hulpmiddelen. Daarin verschillen geneesmiddelen van medische hulpmiddelen, het aanbod van producten is in de eerste sector aanzienlijk lager. Daarnaast worden medische hulpmiddelen stelselmatig verbeterd en doorontwikkeld. Zij hebben dan ook een snellere ‘doorlooptijd’ dan geneesmiddelen. Het maken van een keuze voor het plaatsen van een product in de sluis is bij geneesmiddelen dan ook overzichtelijker. Aan de hand van welke criteria zouden de vele honderdduizenden medische hulpmiddelen in de sluis geplaatst kunnen worden?
Een groot nadeel van de sluis is de vertragende werking op de toegang tot innovatieve hulpmiddelen en technologieën. Immers, bij geneesmiddelen is de periode in de sluis meestal 12 maanden, alvorens het product tot de markt wordt toegelaten.
Anders dan bij geneesmiddelen is de vergoeding van medische hulpmiddelen intramuraal geregeld via de DBC-systematiek . In een DBC systematiek zullen technologieën die binnen een omschrijving van een DBC passen automatisch kosteneffectief zijn, zowel in het gereguleerde A- als in de vrije B-segment. Indien beheersing op basis van prijs binnen de DBC systematiek niet voldoende zou zijn laat de Wet bijzonder medische verrichtingen (Wmbv) het toe om kapitaal intensieve investeringen verder te reguleren. Voor de vergoeding van extramurale medische hulpmiddelen maken zorgverzekeraars gebruik van o.a. clusterprijzen, dagprijzen en vergoedingen gebaseerd op de AIP minus korting. Hier ontstaat een soortgelijke regulering als binnen de DBC-systematiek.
Professionalisering van inkoop waarborgt dat de prijs van technologie in relatie komt met zijn waarde. Daarnaast hebben zorgverzekeraars een onderhandelingspositie met directe impact in het B-segment en extramurale zorg en met indirecte impact op technologie in het A-segment.
Samenvattend heeft Nefemed in het interview aangegeven dat het de noodzaak mist om – naast bestaande beleidsinstrumenten- de sluis in te zetten voor medische hulpmiddelen. Daarnaast bestaan er vele praktische bezwaren om de sluisprocedure voor medische hulpmiddelen te gaan gebruiken.
[1] De leden, variërend in grootte en omzet, leveren zowel producten en technologieën voor de intramurale- als voor de extramurale hulpmiddelenmarkt. Bijvoorbeeld stoma-, continentie-, wond- en compressie hulpmiddelen alsmede knie- en heupprotheses, hartkleppen en operatie apparatuur
[1] DBC= Diagnose Behandelcombinatie